Health Congres groot succes

De reacties van de deelnemers na afloop onderschrijven het nut en de noodzaak van dit congres. Velen hadden geen weet van verkeerde diagnoses, welke onderliggende gezondheidsproblemen er spelen, hoe te communiceren met mensen met verstandelijke beperking en welke simpele oplossingen er zijn voor een gezondere leefstijl.

De noodzaak van inclusieve zorg is groot.

Mensen met een verstandelijke beperking overlijden gemiddeld 16 jaar eerder dan mensen zonder verstandelijke beperking. Grootste oorzaak is niet de beperking, maar een inactieve en ongezonde leefstijl én slechte signalering en diagnoses in de gezondheidszorg.

“Het is dus nodig om te leren hoe wij inclusieve zorg kunnen bieden om de gezondheid voor mensen met een verstandelijke beperking te verbeteren” zo stelde Erik Gerritsen, Secretaris Generaal van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Onderliggende gezondheids-problemen worden niet gesignaleerd.

Melina Willems bevestigde dit in haar presentatie. Obesitas, slechte balans, voetproblemen, geen conditie; kortom een ongezonde leefstijl. Veel mensen met een verstandelijke beperking zijn inactief en eten ongezond. Daarnaast kampen zij met onderliggende problemen die niet gesignaleerd en gediagnostiseerd worden.

Vaak denkt de omgeving dat het aan de verstandelijke beperking ligt, waarom iemand niet goed communiceert of reageert, terwijl er (bij maar liefst 1/3) ook sprake is van een auditieve beperking. Of men kan slecht lezen, mede door een niet eerder ontdekte visuele beperking.

Focus op preventie en gezonde leefstijl.

“Als je fit bent, scoor je beter. Op het sportveld en in het leven.” Dus raadde sporter Peter aan om door te verwijzen naar een sportclub in de buurt waar een G-aanbod is. Dat is momenteel lastig, dus bracht hij de Scoor je PR! app onder de aandacht. Een simpele app met en voor mensen met verstandelijke beperking om te werken aan kracht, balans en uithoudingsvermogen.

Een gezonde leefstijl is (ook) belangrijk in de strijd tegen COVID-19.

Prof. dr. Geraline Leusink en dr. Monique Koks Leensen presenteerden over de zorg van mensen met een verstandelijke beperking in de huisartsenpraktijk en de impact van het coronavirus op mensen met een verstandelijke beperking. Goede medische zorg voor mensen met een verstandelijke beperking vraagt om een andere benadering zo pleit Geraline. Een die interdisciplinair, inclusief en innovatief is en waarbij praktijk en wetenschappelijk onderzoek nauw samenwerken. 

Monique gaf aan dat mensen met verstandelijke beperking niet per definitie kwetsbaarder zijn voor COVID-19, maar hun veelal onderliggende gezondheidsproblemen, hun ongezonde leefstijl en woonsituaties, veelal groepswoningen hen wel kwetsbaarder maken.

Voor meer informatie over corona bij de doelgroep verwijzen wij graag door naar de academische werkplaats Sterker op eigen benen, waar Monique coördinator is van de landelijke dataregistratie: https://www.sterkeropeigenbenen.nl/corona

Aandacht in opleidingen voor duidelijke simpele communicatie in de praktijk.

Dr. Anke van Dijck presenteerde de beïnvloedende factoren en aanbevelingen van de masterproef Huisartsgeneeskunde. “Gedragsveranderingen moeten in de gaten worden gehouden bij mensen met een verstandelijke beperking, omdat die vaak pas het ‘topje van de ijsberg’ zijn.” aldus Anke.

Aanbevelingen zijn er voor de consult-organisatie (heb bijvoorbeeld oog voor het lichaamstaal en laat ruimte voor stiltes), het betrekken van de begeleiders (luister bijvoorbeeld naar hun observaties), het lichamelijk onderzoek (geef o.a. uitleg voor en tijdens het onderzoek, door middel van afbeelding), shared & supported decision making (plan bijvoorbeeld systematische preventieve check-ups).

“Praat met mij en niet over mij.”

Lize beaamde de conclusies van Dr. Anke van Dijck. Bij een bezoek aan haar huisarts sprak de huisarts alleen met haar moeder en niet met Lize. Terwijl het juist over Lize ging en zij het graag wilde begrijpen. Door middel van duidelijke taal (bijvoorbeeld korte zinnen), een volwassen toon en voorlichtingsmateriaal met pictogrammen en plaatjes, wordt het voor iedereen begrijpelijker.

Seksuele voorlichting begint al jong en gaat ook over vriendschap en relaties.

Dr. Dilana Schaafsma pleitte in haar presentatie voor de positieve kanten van relatievorming en seksualiteit. “Wij zijn met z’n allen verantwoordelijk voor de seksuele gezondheid van mensen met een verstandelijke beperking. Er moet niet alleen aandacht zijn voor de risico’s, maar ook de positieve en plezierige kanten van seksualiteit. En seksuele en relationele vorming start op jonge leeftijd.” aldus Dilana.

Seksuele voorlichting gaat ook, of juist, over het aangaan van vriendschappen en relaties. Praat erover om het juiste gedrag al jong aan te leren, zodat er open over gesproken kan worden zodra het serieuzer wordt.  Praten over seks is iets positiefs, want seks hoort leuk te zijn. En hoe doe je dat dan? Wat doe je wel of niet bij een afspraakje, hoe maak je een afspraakje. Daarvoor is bijvoorbeeld het Eerste hulp bij daten boekje

Luister naar je patiënt

“Kortom, praat met je patiënt met een verstandelijke beperking.” aldus dagvoorzitter Carl Verheijen. Door verbaal en non-verbaal naar je patiënt te luisteren, leer jij je patiënt kennen en begrijpen. Neem de tijd, gebruik duidelijke taal en heb kennis van de veel voorkomende onderliggende gezondheidsproblemen.

En motiveer je patiënt tot een actieve en gezonde leefstijl. Als je fit bent, scoor je beter!

Het Health Congres werd mede mogelijk gemaakt door onze sponsors Johnson & Johnson, Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Domus Medica, KNMG en de Lions.